اگرچه در شرايط بحراني ممکن است کنترل ما بر رفتارهايمان کم شود، ولي به هر درجه که قادر به کنترل رفتارهايمان هستيم در قبال آثار آن بر خود و ديگران مسئوليم. به نتيجه رفتارمان بيش از انگيزه رفتارمان توجه کنيم و در عين حال از انگيزه خود، آگاه باشيم. در بحران و لحظات ياري‌رساني، هرگونه دخالت دادن مسائل سياسي و انگيزه‌هاي شخصي، گروهي و سازماني، آسيب‌رسان است. يک فرد ياري‌رسان فقط و فقط به نجات جان انسان‌ها فکر مي‌کند. براي پرداختن به مسائل سياسي هميشه فرصت هست. کمکهاي انسان‌دوستانه به افراد آسيب ديده، شايان تقدير است اما اگر بدون هماهنگي با سازمان‌هاي تخصصي مثل سازمان امداد و نجات هلال احمر و افراد آموزش ديده صورت بگيرد، گاهي ممکن است خود به آسيب تبديل شود. مهم اين نيست که انگيزه کمک داريد، مهم اين است که آيا سودمند هستيد يا نه؟ البته که لازم است در چنين شرايطي سازمان هاي متولي مانند سازمان بهزيستي، سازمان نظام روان شناسي، سازمان صدا و سيما و . پروتکل هاي از پيش تعيين شده و آماده براي مداخلات داشته باشند. حکمراني يعني اين که هر کدام از ما به عنوان يک فرد حقيقي يا حقوقي، به عنوان يک هم وطن، به عنوان يک انسان، وظايف خود را در هر شرايطي به درستي انجام دهيم.
اميد مي‌رود با افزايش مديريت بر رفتارهاي خود، بحران‌ها را با کمترين آسيب پشت سر بگذاريم. و تا آنجا که کنترل در دست ماست، آينده خوبي را براي خود و اطرافيانمان رقم بزنيم.
هدف از تدوين اين دستورالعمل، ارائه حمايت هاي رواني-اجتماعي و کمکهاي روانشناختي به آسيب‌ديدگان فجايع اخير است. گروه‌هاي آسيب ديده در فجايع اخير که نياز به سطوح مختلف کمکهاي روانشناختي دارند عبارتند از:
1. خانواده و بازماندگان سانحه سقوط هواپيما
2. خانواده و بازماندگان کشته شدگان مراسم تشييع و تدفين شهيد حاج قاسم سليماني در کرمان
3. آسيب ديدگان و حادثه ديدگان ناشي از وقوع سيل در جنوب و منطقه سيستان و بلوچستان
4. عموم مردم کشور که در اين مدت به صورت مستقيم و غيرمستقيم درگير فاجعه بوده اند و احتمالا به کمک هاي روان شناختي نيازمند باشند.
دستورالعمل‌ها و پروتکل هاي اجرايي
1- در اسرع وقت در استان يا شهرستان يک گروه هماهنگي براي ارائه خدمات سلامت‌رواني و حمايت‌هاي رواني اجتماعي بين‌ِبخشي توسط مراجع ذيربط همانند بهزيستي، وزارت بهداشت و . و با همکاري و گروه هاي داوطلب تأسيس يا فعال شود.
2- هماهنگي هاي بين بخشي و بسيج منابع با مديريت واحد
3- انجام سنجش و ارزيابي هاي لازم و نظارت
4- شناسايي و بکارگيري کارکنان و داوطلباني که با فرهنگ منطقه و بازماندگان و آسيب ديدگان آشنايي دارند
5- سازماندهي و آموزش امدادگران بخش حمايت هاي رواني اجتماعي و تشکيل تيم هاي روان شناسي
6- تسهيل خودياري اجتماعي و شناسايي منابع انساني جامعه محلي
7- برآورده کردن سريع نيازهاي اوليه و ضروري(خوراک،پوشاک، سرپناه و اقدامات پزشکي و .)
8- در اسرع وقت نسبت به شناسايي همه افراد آسيب ديده و در معرض خطر اقدام شود.
9- لازم است تيم اطلاع‌رساني و ارتباطي و مديريت رسانه تشکيل شود.
10- گسترش اطلاعات در زمينه‌ي روش‌هاي مثبت کنارآمدن و سازگاري با شرايط بحراني
11- براي ارائه حمايت هاي روان شناختي از رهنمودهاي مورد نياز و اساسي در مداخلات روانشناختي در بحران‌ها که در منابع مربوط به اين حوزه وجود دارد، استفاده شود.
12- به کارگيري راهبردهاي هدفمندتر براي سنجش اوليه ي بازماندگان در روزهاي پس از حادثه، طبقه بندي و اولويت بندي افراد بر اساس ريسک آسيب رواني براي دريافت کمکها و مداخلات روانشناختي از اولويت هاي اساسي پس از هر بحراني مي باشد و توصيه مي شود.
13- ن، افرادي که سطوح بالاتر گسستگي حين آسيب را گزارش کرده اند و همچنين آناني که بيشترين آسيب را از نظر تخريب خانه و دارايي ها متحمل شده اند و نيازمند کمکهاي خوراك، پوشاك و سرپناه هستند بيشترين ميزان آسيب پذيري نسبت به PTSD را دارند. از اين رو اين افراد ميبايست از نظر دريافت مداخلات پزشکي، روانشناختي و کمکهاي مادي و اسکان مناسبتر، در اولويت قرار گيرند.
14- براي ارجاع افراد آسيب‌ديده و نيازمند خدمات تخصصي روان شناختي به پروتکل هاي درماني مراجعه شود.
15- برقراري ارتباط و تماس روان شناختي و ايجاد سريع روابط تعاملي و همکاري در اولويت فعاليت هاي امدادي است.
16- شناسايي مشکلات و نيازهاي روان شناختي آسيب ديدگان و بازماندگان فراموش نشود.
17- کمک به آسيب ديدگان و بازماندگان در شناسايي، توصيف و پذيرش احساس‌ها و واکنش ها و همچنين شناسايي و کمک به روش هاي سازگاري بازماندگان و ارائه روش هاي سازگارانه مثبت از وظايف اصلي تيم روان شناختي است.
دکتر خسرو محمدي, [14.01.20 00:08]
18- بازگرداندن عملکرد طبيعي از طريق پياده‌سازي و اجراي برنامه هاي عملي به کنار آمدن مثبت بازماندگان کمک شاياني خواهد کرد.
19- برنامه هاي پيگيري وضعيت آسيب ديدگان و بازماندگان از برنامه هاي مهم و ضروري پس از ارائه خدمات روان شناختي است تا بازماندگان احساس نکنند مورد غفلت و فراموشي قرار گرفتند.
20- انجام سخنراني هاي فني توسط روان شناس يا روانپزشک براي افراد آسيب ديده و همينطور اجراي برنامه هاي راديو تلويزيوني مناسب با حضور کارشناسان با تجربه در اين زمينه(لازم است صدا و سيما در اين خصوص و براي شرايط بحراني داراي پروتکل مناسبي باشد)
21- اعزام روان شناس و روانپزشک به بيمارستان و مراکز درماني محل حادثه براي ارائه خدمات درماني به افراد نيازمند ي که ارجاع داده مي شوند
22- اعزام تيم هاي ويژه متشکل از مسئولين، افراد سرشناس منطقه، روان شناس، روان پزشک، روحاني و براي حضور در منزل بازماندگان حوادث
23- ارائه خدمات و مداخلات تخصصي براي گروه هاي غربال شده
24- برگزاري مراسمات مذهبي و مشاوره سوگ و تشويق و همراهي براي شرکت در مراسم سوگواري
25- ارائه خدمات مددکاري مستمر پس از حوادث
26- ارجاع و پيگيري موارد جهت دريافت خدمات بازتواني
27- نظارت و ارزيابي دقيق پروتکل اجرايي
28- حين و پس از ارائه خدمات روان شناختي و حمايت هاي رواني-اجتماعي، اقدامات مناسب و لازم براي انجام تحقيقات و پژوش هاي علمي در زمينه وضعيت رواني آسيب ديدگان و . با در نظر گرفتن اصول اخلاقي و رعايت اصل رضايت آگاهانه اقدامات لازم به عمل آيد. در اين راستا گروه هاي علمي متشکل از افراد محقق و امين تشکيل تا همزمان به جمع آوري داده هاي لازم اقدام نمايند. لازم است طرح هاي تحقيقاتي از قبل تهيه و به تصويب گروه هماهنگي و ستاد امداد برسد.
29- رعايت اصول اخلاقي و مسائل فرهنگي در تمامي مراحل
30- وظيفه روان شناسان و متخصصان حوزه علوم رفتاري است که «گفتمان زندگي» را به خصوص در شرايط سخت، در جامعه ترويج دهند و پس از هر بحراني، مسئول بازگرداندن مردم به زندگي عادي هستند. مردم در چنين شرايطي نياز به همدلي دارند.
@DrKhMohammadi
درباره این سایت